Sudahkah kamu tahu apa yang dimaksud dengan tembang gambuh dalam bahasa Jawa? Kalau belum, simak contoh tembang gambuh di sini, yuk!
Di dalam bahasa Jawa, ada karya sastra puisi tradisional yang dikenal dengan nama tembang macapat.
Tembang macapat ini terdiri dari berbagai macam jenis, salah satunya tembang gambuh.
Mengutip buku Piwulang Basa Jawi oleh Heru Subrata, tembang gambuh adalah tembang yang artinya “nyambung“.
Filosofi tembang gambuh menceritakan tentang kehidupan orang yang sudah menemukan pasangan yang cocok.
Di sisi lain, gambuh juga memiliki arti “ronggeng“, tahu, terbiasa, atau nama tumbuhan.
Dalam buku tersebut, disebutkan watakte tembang gambuh nduweni watak utawa biyasane digunakake ing swasana kang wis mesthi utawa ora mangu-mangu, tegese kesiapan maju tumuju ing lapangan kang nyata.
Artinya, tembang gambuh memiliki watak atau biasanya digunakan pada suasana yang sudah pasti atau tidak ragu-ragu.
Sedangkan menurut buku Bahasa Jawa dalam Pengajaran Bahasa Indonesia, watak tembang gambuh adalah ramah, rasa persaudaraan yang kuat, mengajar, dan memberi nasihat.
Berikut ini ciri-ciri tembang gambuh.
- Guru gatra: 5 baris setiap bait
- Guru wilangan: 7, 10, 12, 8, 8
- Guru lagu: u, u, i, u, o
Agar lebih mudah dipahami, simak contoh tembang gambuh berikut ini!
- Contoh Tembang Gambuh Buatan Sendiri
- 1. Tembang Gambuh Bahasa Jawa 1
- 2. Tembang Gambuh Bahasa Jawa 2
- 3. Tembang Gambuh Bahasa Jawa 3
- 4. Tembang Gambuh Bahasa Jawa 4
- 5. Tembang Gambuh Bahasa Jawa 5
- 6. Tembang Gambuh Bahasa Jawa 6
- 7. Tembang Gambuh Bahasa Jawa 8
- 8. Tembang Gambuh Bahasa Jawa 8
- 9. Tembang Gambuh Bahasa Jawa 9
- 10. Tembang Gambuh Bahasa Jawa 10
- FAQ Tembang Gambuh
Contoh Tembang Gambuh Buatan Sendiri
1. Tembang Gambuh Bahasa Jawa 1
Ya kanca mlaku-mlaku
Nyegerake awak esuk-esuk
Ayo konco-konco subuh pada tangi
Mlakune karo ngeguyu
Mlaku-mlaku banjur ngaso
2. Tembang Gambuh Bahasa Jawa 2
Bumi kang kudu subur
Aja ngrusak supaya ra gugur
Tetep subur mula ben tetep lestari
Padha nandur wit-wit iku
Mencerminke wibowo
3. Tembang Gambuh Bahasa Jawa 3
Yen kowe penguin ilmu
Yo kanca padha sregep sinau
Ora mandheg le sinau nganti mati
Nalika wis oleh ilmu
Kita wuruhi sing enom
4. Tembang Gambuh Bahasa Jawa 4
Sapa sregep sinau
Mesti bakal entuk akeh imu
Ilmu kang nuntun kanggo wong urip
Aja mung bisane turu
Bisane mung planga-plongo
5. Tembang Gambuh Bahasa Jawa 5
Ayo padha sinau
Amrih bisa gawe seneng kalbu
Tegese bisa gawe urip tentrem sakyekti
Yen bodho aja diingu
6. Tembang Gambuh Bahasa Jawa 6
Rasaning tyas kayungyung
Angayomi lukitaning kalbu
Gambir wana kalawan hening ing ati
Kabekta kudu pinutur
Sumingkringreh tyas mirong
7. Tembang Gambuh Bahasa Jawa 8
Den samya amaituhuÂ
Ing sajroning jaman kala bendhu
Yogya sampeyan yuda hardening ati
Kang anuntun mring pakewuh
Uwohing panggawe awon
8. Tembang Gambuh Bahasa Jawa 8
Ngajapa tyas rahayu
Ngayomana sasameng tumuwuh
Wahanane ngendhakke angakra klindih
Ngendhangken pakarti dudu
Dinulu luwar tibengdoh
9. Tembang Gambuh Bahasa Jawa 9
Lan sembah sungkem ipun
Mring Hyang Sukma elinga sir
Tan welangsira andhaku
Kabeh kagungan Hyang Manon
10. Tembang Gambuh Bahasa Jawa 10
Sekar gambur ping catur
Kang cinatur polah kang kalantur katali
Tanpa tutur katula-tula
Kadalu-warsa kapatuh
Katutuh pan dadi awon
FAQ Tembang Gambuh
Jelaskan apa itu tembang gambuh?
Mengutip buku Piwulang Basa Jawi oleh Heru Subrata, tembang gambuh adalah tembang yang artinya “nyambung“.
Filosofi tembang gambuh menceritakan tentang kehidupan orang yang sudah menemukan pasangan yang cocok.
Apa aturan tembang gambuh?
- Guru gatra: 5 baris setiap bait
- Guru wilangan: 7, 10, 12, 8, 8
- Guru lagu: u, u, i, u, o
Apa guru gatra tembang gambuh?
Guru gatra tembang gambuh adalah terdiri dari 5 baris setiap bait.
***
Demikian penjelasan dan contoh tembang gambuh bahasa Jawa.
Simak artikel informatif lainnya hanya di www.99updates.id.
Ikuti Google News Berita 99.co untuk terus mendaptkan informasi terbaru.
Jika sedang mencari hunian, cek rekomendasi terbaiknya di www.99.co/id.
Menemukan hunian yang sesuai kriteria kini #SegampangItu!
Referensi
- Subrata, Heru. (2022). Piwulang Basa Jawi. Sidoarjo: Zifatama Jawara
- Kontributor Pen Fighters. (2022). Peran Bahasa Jawa dalam Pengajaran Bahasa Indonesia. Magelang: Pen Fighters
- Anwari, Budi. (2020). Baboning Pepak Basa Jawa Edisi Lengkap. Surabaya: Genta Group Production
- Damariswara, Rian. (2020). Belajar Bahasa Daerah (Jawa) untuk Mahasiswa PGSD dan Guru SD. Karanganyar: Penerbit Surya Pustaka Ilmu
*cover: buku Peran Bahasa Jawa dalam Pengajaran Bahasa Indonesia